Wegdefiniëren

Superspannend nu de rechtszaak van Milieudefensie versus Shell. Net zo iconisch als destijds het rapport “On smoking and health” in de USA van Surgeon General Luther Terry. In 1964 constateerde ie op basis van allerlei studies dat roken slecht was. Dat rapport zorgde voor een aardverschuiving. Mooi gezegd een paradigma-switch, een GROOT gevalletje omdenken, de alles-werd-anders-maatschappij-show.

Er wás geen relatie tussen tabaksgebruik en ziekte, tenminste dát hield de tabaksindustrie stug vol. Roken was een vrije keuze, geen verslaving. Ondanks een overdosis aan bewijs van gezondheidsrisico’s bleven de tabaksjongens lekker volhardend.

Daarna volgden andere juridische stappen: reclameverboden, waarschuwingen op de pakjes, rechtszaken tegen fabrikanten voor bewezen verslaving en ziektes, anti-bereik van jonge doelgroepen etc.

De geschiedenis herhaalt zich

En zie 2024, de Shell gedraagt zich precies hetzelfde als de tabaksfabrikanten, eigenlijk natuurlijk zo´n beetje als een middle of the road streetdealer met boter op het hoofd. Ze weten heus wel, dat het winnen van de grondstoffen niet natuurvriendelijk is. Beter gezegd verwoestend, soms tegen het criminele aan!

Dat het spul dat Shell verkoopt verslavend is, niet goed voor de gezondheid van de klant, zelfs klimaatontwrichtend is. Maar ja, het is wel HET verdienmodel van Shell & aandeelhouders die hier zeer wél bij varen. Het lijkt wel een beetje op elkaar hé, steeds dezelfde patronen: afschaffen van willekeurig iets…slavernij, kinderarbeid, sigaretten, asbest, vervuild bloed in de UK, PFAS….noem maar op.

Ontkennen, vertragen, als het echt meer niet anders kan toegeven, slopend langzaam het juiste gaan doen, daarna doen alsof je neus bloedt. Het komt hen niet uit, de sinaasappel is nog niet ver genoeg uitgeperst. De korte termijn winst gaat voor.

Nieuwe juridische zetten

Nieuw…. het draait in principe om de vraag in hoeverre het oliebedrijf Shell verantwoordelijk kan worden gehouden voor klimaatschade. Verrassend is dat de rechtbank ook de uitstoot van de consumenten van Shell meeneemt in de overweging. Rijden of varen klanten met benzine van Shell, of vliegen zij met kerosine van het oliebedrijf, dan is Shell verantwoordelijk voor de uitstoot die daarbij optreedt.

Dát komt Shell natuurlijk niet goed uit, dat wordt een tikkie te veel, gaan de zwarte cijfers in het rood. Shellebelletje is niet stom, stelt dat de klant zelf verantwoordelijk is voor de CO2 uitstoot ( de roker), niet de Shell (de dealer). Shell ziet zichzelf derhalve niet verplicht om de uitstoot van autorijders en vakantiegangers te verminderen. Saillant detail: dat die burgeruitstoot bijna 95% van de gehele uitstoot van de Shell is.

Hoe zaai je twijfel?

• Welke plicht? Shell zegt een zorgplicht ten aanzien van het klimaat te hebben, wil ook CO2 reductie doen. Maar hoe kan Shell in haar arme uppie verantwoordelijk gesteld worden voor alle oorzaken en andere aanstichters? Ludiek bericht uit oktober 2023: “Shell gaat tweehonderd banen schrappen die te maken hebben met duurzame energie. Ook gaat het olie- en gasconcern de activiteiten op het gebied van lichte waterstofvoertuigen verminderen. In plaats daarvan wil het zich meer op zwaar transport en industrie richten.” Hoe serieus moeten we Shell’s zorgplicht nu nemen? Gelukkig kan wetenschappelijk berekend worden hoeveel emissies tot Shell te herleiden zijn en welk aandeel het bedrijf dus heeft in de klimaatcrisis. Laten we maar eens gaan toerekenen, te beginnen bij de grootste speler.
• We dealen toch niet alleen? Maar als Shell wél verantwoordelijk is, maar de andere fossiele brandstofmaatschappijen niet??? Concurrentienadeel, dat is niét eerlijk hoor. Een soort omgekeerde Calimero-redenering. Maar dan zijn zij groot en dan word ik klein??? Tja, als de grootste speler moet veranderen, verandert het gehele speelveld, precedentwerking naar andere spelers is makkelijker. Andere partijen kan je hetzelfde gaan opleggen, waardoor de gewenste koersverandering optreedt. Neem een voorbeeld aan de tabaksindustrie.
• Niet de rechter, maar de overheid moet een goed voorbeeld stellen?! In Nederland wordt er 37,5 miljard subsidie jaarlijks aan de fossiele industrie gegeven. De Shell maakt winst hoor, in 2023 boekte Shell ruim 28 miljard dollar winst, daarvoor nog 40 miljard. Een stop op fossiele energie zou logisch zijn, immers gezien de klimaatcrisis kunnen er geen nieuwe olie- en gasvelden ontgonnen worden. Een subsidiestop dwingt Shell om de eigen broek op te houden.

Doorgaan met rechtszaken? YESS

Zie het wegdefiniëren, houd de druk op de ketel! Ja, dit soort bedrijven luistert alleen naar hun portemonnee, dáár kan je hen raken. Mensen stellen nu en straks de industrie verantwoordelijk voor de klimaatverandering, hún mensenrechten zijn geschonden.

De overheid moet aan het werk, CO2 reductiedoelstellingen vaststellen, verankeren in nationale wetgeving, bindende afspraken en heldere tijdspaden. Beleid moet getoetst worden aan geldend recht. Helaas definiëren BBB&PVV&VVD&NSC het klimaatprobleem verdummele zelf weg. Wacht maar…op schades … op klimaatrampen…we hebben allemaal boter op het hoofd.

Al die tijd geweten en het probleem als een hete aardappel van het bordje geschoven. Ik gun Milieudefensie een wijze progressieve rechter! Wanneer komt de burgerij in beweging? U?