‘Circulair is meer dan recyclen alleen’

Sinds juni is Annemarie van den Berg een dag in de week aan het werk als kwartiermaker Circulair. Annemarie van den Berg is ontwerper en geboren in Amsterdam in 1979. Sinds 2003 woont ze in Rotterdam, nu samen met haar vriend en twee kinderen.

Ik heb een aantal opleidingen gevolgd. Ik ben begonnen aan een studie sociologie in Londen. Vervolgens heb ik vijf jaar in Delft Industrieel Ontwerpen gestudeerd.’ Met die studie is ze gestopt omdat ze het gevoel had alleen maar bezig te zijn met het zoveelste ontwerp van een mobiele telefoon. ‘Ontwerpen voor de massa gaf mij geen voldoening.’

Na haar studie grafisch ontwerpen aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, is Annamarie in Rotterdam begonnen als grafisch ontwerper. ‘Ik heb veel mooie boeken ontworpen, maar ik miste iets. Ik bleef me afvragen: ‘ Wat draag ik bij aan de maatschappij?’ Met een groep ontwerpers is ze het collectief Pink Pony Express gestart.

‘We proberen groepen bewoners die een geschil hebben bij elkaar te brengen door gevoelige onderwerpen zichtbaar te maken voor meerdere partijen. We praten met iedereen en trachten met beelden inzicht te geven in wat er speelt.’

Ook zoomen ze in op zaken waar de overheid tegenover burgers lijkt te staan en komen met oplossingen, zoals de ‘broodbakken’ die brood via vergisting omzetten in energie. Op dit moment onderzoeken ze ‘de Mosquito Dozen’ in Rotterdam die een hoogfrequent geluid uitzenden om hangjongeren weg te jagen.

Kwartiermaken

Naast haar werk als kunstenaar is Annemarie vanaf juni een dag in de week in dienst van de gemeente Rotterdam als kwartiermaker Circulair. En dat voor het Oude Noorden, de Provenierswijk en de Agniesebuurt. In 2050 moet Rotterdam afvalvrij zijn, is het streven. En de vraag is: Wat speelt er op dit gebied in de stad en in de wijken? Leeft dit lokaal? Zijn bewoners hiermee bezig?

Zien ze de oproep ‘Van zooi naar mooi’ op de vuilniswagens en doen ze er wat mee?  En daar komt de kwartiermaker Circulair om de hoek kijken. Maar wat betekent kwartiermaker en wat houdt circulair in? Kwartiermaker is van oorsprong een militaire term, maar wordt tegenwoordig breder gebruikt. “Een kwartiermaker wordt vooruitgestuurd om iets compleet nieuws voor te bereiden.

Hij brengt partijen, personen en mogelijke partners samen, inspireert deze en creëert vervolgens iets nieuws.”

Annemarie is zelf niet zo gelukkig met de formulering, maar is er nog niet uit wat die wel zou moeten zijn. Wel weet ze wat haar functie inhoudt. ‘Het is aan mij de taak om te inventariseren wat er hier speelt op het gebied van circulariteit. Het idee is dat ik contact leg met bewoners en organisaties, met hen bespreek wat zij al doen, wat er ontbreekt of wat ze nog meer zouden willen.

En wat zij van de gemeente verwachten. Dat alles moet in kaart worden gebracht. ‘Voor de gemeente, maar ook voor de verschillende individuen en clubjes opdat zij van elkaar op de hoogte zijn en eventueel kunnen gaan samenwerken.’ 

Circulair

Als je bewoners vraagt wat het begrip circulair voor hen betekent, wordt dat door iedereen anders ingevuld. Ze hebben het over levensloop, hergebruik, tweedehands spullen, te repareren producten, andere toepassing ervan, recyclen, van oud materiaal, nieuwe spullen maken, geen afval en duurzaamheid.

Een enkeling stelt dat een circulaire economie zonder afvalstromen alleen mogelijk is door (veel) minder te consumeren. Over het belang van sociale netwerken en mensenrechten heeft niemand het. Op de vraag wat circulair voor haar is, antwoordt Annemarie: ‘Voor mij was circulair in eerste instantie een begrip waar ik even in moest duiken.

Het is meer dan spullen recyclen, en gaat over alle dingen die je kan doen en die bijdragen aan het grotere geheel. Daar hoort dan bijvoorbeeld ook een sociaal vangnet onder, of het stimuleren van de biodiversiteit, en inzien dat de waarde van menselijke activiteiten breder kan worden uitgedrukt dan alleen financieel.’

Ze eindigt met: ‘Ik hoop de circulaire activiteiten en wensen in het Oude Noorden, de Provenierswijk en Agniesebuurt te leren kennen, maar ook het inzicht in wat circulair nou precies is – en kan zijn – in kaart te brengen.’

Oproep aan bewoners

Annemarie wil heel graag in contact komen met mensen die zich bezighouden met het thema circulair om te zien welke activiteiten en initiatieven al bestaan. Ook is ze benieuwd naar de wensen die er leven. Daarnaast is ze nieuwsgierig naar wat circulair voor iedereen persoonlijk betekent of inhoudt. Ze legt hiervoor een archief aan met beelden en verhalen. Ze is op zoek naar beelden en de verhalen die daarbij horen.

Je kunt haar bellen/appen op 06 422 729 86 of haar mailen via annemarievandenberg@gmail.com