Geschiedenis van het Oude Noorden

Buurthuizen in het Oude Noorden
Het buurthuiswerk was een belangrijke partner voor de opvang van bewoners in de wijk. De buurthuizen waren eind 70-er jaren nog sterk verzuild. Bij buurthuis de Boeg stonden de jongeren centraal. Omdat het centrum geen uitgaansmogelijkheden voor jongeren bood, organiseerden ze daar elke vrijdag avond een disco. De jongeren waren zelf verantwoordelijk voor een geslaagde avond. Drankmisbruik was toen een echt probleem onder de jongeren.

Na verloop van tijd wordt het publiek meer gemixt. Tragisch genoeg gebeurt er een dodelijke steekpartij. Er wordt nauw samengewerkt met de politie die regelmatig een bakje komt doen. Zoals de buurthuis werkers kennen ook de politiemensen de jongeren persoonlijk. Hun inzet is niet bestraffen of bekeuren. Met de buurthuiswerkers bespreken ze hoe ze de jongeren kunnen helpen. Ze discussiëren over de sociaal- maatschappelijke structuur van de wijk. Typisch voor die tijd was de kerstbomenjacht.

Het ging er dan ruig aan toe in de wijk. Op de Zaagmolenbrug gingen de Noorderlingen en de Crooswijkers regelmatig op de vuist. Tot het buurthuis en de politie zorgden voor containers waarin de kerstbomen werden bewaard. Op de Zaagmolenkade was veel overlast van een groente- en fruitzaak, die in feite een scheepsbevoorrader was. De locatie was hiervoor niet geschikt. De eigenaar werd geïnviteerd in het buurthuis waar hij helemaal dronken en met een zak patat in hand arriveerde.

Er was geen land met hem te bezeilen maar een andere locatie kwam er. Gezamenlijk wilde men escalaties voorkomen. Zo werd een vrouw met vijf kinderen in een piepklein gehorig flatje verhuisd. Naast een asociaal in een portiekflat werd een nogal forse buurman geplaatst. Sindsdien kreeg de politie geen klachten meer.

Het opbouwwerk: bewoners bewegen
‘ Het kunst van het opbouwwerk is bewoners in beweging krijgen’ zegt opbouwwerker Ton Huiskens in 1981. Hij krijgt direct te maken met het Rotte- kwartier. De woningen hebben een redelijke huurprijs maar zijn heel slecht onderhouden. De arbeiders hebben echter de binnenkant van de huizen helemaal opgeknapt. Eigenlijk zijn het rotte kiezen met gouden vullingen. Eind jaren 60 , begin jaren 70 is er een enorme woningnood en de gemeente wil nieuwe huizen bouwen.

Zeker in een stuk dat tegen het centrum aan ligt. Alleen de bewoners die er 15 jaar of langer wonen hebben recht op terugkeer. Deze regel sloot automatisch alle allochtonen uit. Het opbouwwerk start de campagne Oude Noorden Naar Voren. Het doel is een doorstart te maken met de stadsvernieuwingsplannen en de bewoners inspraak te geven in de bestemmingsplannen van de gemeente. De bewoners willen meer groen, meer ruimte en veilig oversteken. Ze gaan nadenken over hoe ze als ouderen in de wijk willen wonen. Het Jan van der Ploeg huis is hier een duidelijk voorbeeld van.

Is het hier nog leuk?
Het duurt enorm lang en het Vijlkapperplein vergroend wordt. De bewoners charteren een vrachtwagen en laden de enorme bloemschalen voor het stadhuis op. Ze worden geplaatst op het Vijlkapperplein. De vergroening komt dan wel in stroomversnelling. De bewoners willen dat de stadsverwarming 25% goedkoper wordt en starten de actie Tegengas. Huiskens geeft een clubkrantje uit: ‘Is het hier nog leuk?’ Er staat een verjaardagskalender in en elke week een soap ‘Ontluikende liefde’.

Dit krantje wordt gevolgd door het Nieuwsblad van het Noorden, dat Groningse advocaten in het geweer brengt die menen hier een patent op te hebben. Het opbouwwerk organiseert de ‘Sterkste man van het Oude Noorden’. Hiermee namen ze de Centrum Democraten de wind uit de zeilen. Veel CD’ers vond je in de sportschool. Zo konden deze minder vergaderen en maakten ze ook kennis met hun onbekende buurman. Wijkfeesten en thema’s zijn aan de orde van de dag. Het Oude Noorden leeft.

Het Jan van der Ploeg huis
Wethouder van der Ploeg zet zich in voor betaalbare huren en heeft volgens de bewoners het hart op de goede plaats. Dit blijkt ook uit de oprichting van het eerste verzorgingshuis voor senioren van het Oude Noorden. Het is een uniek experiment in Nederland. Ook het buitenland is erin geïnteresseerd. Er komen zelfs Japanners over de vloer. Wie binnenstapt in het verzorgingshuis krijgt het idee in een andere wereld terecht te komen.

De galerij mondt uit op de verwarmde binnenplaats waar een exotische sfeer hangt: grote planten in alle kleuren van de regenboog. Een terras met parasolen en kwetterende vogels. Het huis heeft 79 twee – en drie kamerappartementen. Het is een aparte leefgemeenschap waar iedereen iedereen kent. In 1989 kreeg het Jan van der Ploeg huis de aanmoedigingsprijs stadsvernieuwing van de provincie Zuid-Holland. ‘ Hier heb je een stralende ster’, merkte een jurylid op.

Helaas was wethouder van der Ploeg niet bij de opening van het verzorgingshuis in 1988 aanwezig. Hij was inmiddels overleden maar het door het huis blijft zijn naam levend bij de bewoners van het Oude Noorden.